Pan Optykon: Wygrzebane w archiwach: Film japoński w międzywojennej prasie polskiej

poniedziałek, 22 września 2014

Wygrzebane w archiwach: Film japoński w międzywojennej prasie polskiej

Zgłębiając dzieje wczesnego kina japońskiego, część czasu poświęcam na próbę rozpoznania stopnia jego obecności w zagranicznej prasie. Z racji globalnego zasięgu anglojęzycznych pism branżowych oraz samej specyfiki tego rodzaju periodyków to właśnie w nich można znaleźć najwięcej wzmianek i przekrojowych artykułów o japońskim kinie. Mniejsze materiały pojawiały się również w gazetach codziennych, czasem w formie ciekawostek, zazwyczaj jednak w związku sensacyjnymi – przynajmniej w perspektywie zachodnich odbiorów – wydarzeniami lub praktykami japońskiego przemysłu filmowego.

Ku mojemu zaskoczeniu niedawno odkryłem, że i w polskiej prasie z okresu międzywojennego znalazło się kilkadziesiąt wzmianek i przekrojowych artykułów poświęconych kinu japońskiemu. W przypadku prasy filmowej artykuły te tworzone były zwykle na podstawie materiałów z prasy anglojęzycznej.

Poniżej przedstawiam wszystkie polskojęzyczne artykuły z okresu międzywojennego, do jakich udało mi się dotrzeć.

1928: "Kurjer Warszawski", Rok 108, Nr 34, 3 lutego

1928: "Nowy Kurjer", Rok 39, Nr 114, 17 maja

1928: "Hasło Łódzkie", Rok II, Nr 138, 19 maja

Przedruk prezentowanego wyżej artykułu z "Nowego Kurjera" – zmieniono w nim tylko tytuł.

1929: "Kurjer Warzawski", Rok 109, Nr 68, 10 marca

1929: "Tęcza", Rok III, Nr 15

1929: "Kurjer Warszawski", Rok 109, Nr 198, 30 kwietnia

1930: "Ilustrowany Kuryer Codzienny", Rok 21, Nr 112, 29 kwietnia

1930: "Nowy Kurjer", Rok 41, Nr 100, 30 kwietnia

1930: "Kurjer Polski", R. 33, Nr 210, 3 sierpnia

1930: "Rzeczpospolita", Nr 213, 6 sierpnia

1930: "Kurjer Warszawski", Rok 110 Nr 217, 10 sierpnia

1930: "Rozwój", Rok XXXIV, Nr 219, 10 sierpnia

Nieco krótsza wersja tekstu opublikowanego tego samego dnia w "Rzeczpospolitej" i "Nowym Kurjerze".

1930: "Krzyż", Rok 2, Nr 37, 14 września

1930: "Kino", Rok 1, Nr 32, 12 października

1931: "Tygodnik Ilustrowany", Rok 72, Nr 15, 11 kwietnia

1932: "Express Wieczorny Ilustrowany", Rok IX, Nr 148, 29 maja

1932: "ABC", Rok 7, Nr 123, 26 lipca

1932: "Kurjer Nowogródzki", Rok 2, Nr 197, 14 sierpnia

Identyczny artykuł pojawił się w piśmie "Słowo" (r. 11, nr 197) z 14 sierpnia 1932 roku.

1932: "Tęcza", Rok VI, Nr 4

We wstępie do artykułu redakcja zaznacza, że tekst stanowi wybór najciekawszych fragmentów artykułu, jaki w prasie zagranicznej opublikował Amerykanin Siegfried F. Lindstrom, który przebywał w Japonii kilkadziesiąt lat. Redakcja nie precyzuje, o jaki artykuł chodzi, lecz jestem niemal pewien, że chodzi o The Cinema in Cinema-Minded Japan, opublikowany na łamach magazynu "Asia" w grudniu 1931 roku. Ze względu na to, że nie udało mi się dotrzeć do oryginalnej wersji artykułu, nie mogę stwierdzić, jak bardzo został on skrócony przez polską redakcję, ani czy pojawiające się w nim błędy leżą po stronie autora czy redakcji.

1933: "ABC", Rok 8, Nr 68, 6 marca

1933: "Kino dla wszystkich", Rok 9, Nr 12, 19 marca

1933: "ABC", Rok 8, Nr 188, 3 lipca

1933: "Kurjer Poznański", Rok 28, Nr 300, 4 lipca

1933: "Wiadomości Filmowe", Rok 1, Nr 12, 1 listopada

1933: "ABC", Rok 8, Nr 299, 16 października

1933: "Przegląd Katolicki", Rok 71, Nr 45, 19 listopada

1934: "ABC", Rok 9, Nr 222, 12 sierpnia

1935: "Express Wieczorny Ilustrowany", Rok XIII, Nr 170, 19 czerwca

1935: "Warszawski Dziennik Narodowy", Rok 1, Nr 41B, 7 lipca

Ten sam artykuł, opatrzony bardziej krzykliwym tytułem, pojawił się niespełna dwa tygodnie później na łamach "Nowego Kurjera". Wersja z "Warszawskiego Dziennika Narodowego" jest nieco krótsza, co sugeruje, że bazowała ona na tekście przygotowanym dla "Noweg Kurjera" lub że oba artykuły stanowiły kopię innego tekstu źródłowego.

1935: "ABC", Rok 10, Nr 191, 6 lipca