piątek, 20 maja 2016

Wygrzebane w archiwach: "Japanese Story-Tellers from the French of Jules Adams by Osman Edwards"

W czwartej odsłonie cyklu o misemono poświęciłem sporo miejsca teatrowi yose, stanowiącemu niejako japoński odpowiednik amerykańskiemu wodewilu i brytyjskiego music-hallu, czyli widowisk składających się z niepowiązanych ze sobą atrakcji, takich jak piosenki, taniec, skecze, krótkie formy dramatyczne, akrobatyka, tricki magiczne czy sztuczki zwierząt. W „japońskim wodewilu” najważniejszą rolę odgrywały zróżnicowane sztuki narracyjne i oratoryjne.

Poniżej zamieszczam całą książeczkę poświęconą temu zagadnieniu, która ukazała się w październiku 1899 roku w Tokio nakładem wydawnictwa Takejirō Hasegawy. Nosi ona tytuł Japońscy gawędziarze Julesa Adama przełożeni z francuskiego przez Osmana Edwardsa (Japanese Story-Tellers from the French of Jules Adams By Osman Edwards) i stanowi anglojęzyczne wydane opublikowanej dwa tygodnie później książeczki Julesa Adamsa.

Wydawnictwo to należy do grona tzw. książek krepinowych (chirimen-bon), które po raz pierwszy pojawiły się w Japonii około 1885 roku. Były to kilkudziesięciostronicowe książeczki, bogato ilustrowane kolorowymi malunkami wykonanymi techniką drzeworytu, ze stronami łączonymi w japońskim stylu.

Za wynalazcę formuły książek krepinowych uchodzi Takejirō Hasegawa, właściciel wydawnictwa specjalizującego się w publikacji zachodniojęzycznych książek na japońskie tematy, kapitalizujących zainteresowanie Japonią w Europie i USA. W 1885 roku Hasegawa rozpoczął publikację serii ilustrowanych książeczek z japońskimi baśniami, tłumaczonymi najpierw przez Davida Thomasona, później zaś również przez Jamesa Curtisa Hapburna, Basila H. Chamberlaina, Lafcadia Hearna i Kate James. Pod wpływem sukcesu serii z baśniami Hasegawa rozpoczął wydawanie książeczek krepinowych na inne tematy. Jedną z nich była publikacja Julesa Adama poświęcona yose.

Jules Adam przybył do Japonii w 1887 roku i pracował jako główny tłumacz we francuskiej placówce dyplomatycznej w Tokio. Przyczynił się do popularyzacji sztuki japońskiej we Francji, pisząc m.in. o japońskiej literaturze. Osmand Edwards, który przełożył tekst Adama z francuskiego na angielski, był z kolei pisarzem i wykładowcą, podróżującym po Europie, Rosji i Japonii.

Ilustracje wykonał Yoshimune Arai, regularnie współpracujący z Hasegawą.

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

2 komentarze:

  1. To się dopiero nazywa reklama turystyczna, kapitalnie oddająca nastrój otoczenia i klimat epoki. A historia angielskiego gawędziarza - ewenement, facet zasłużył na sławę Hearna. Znalazłeś więcej chirimen-bonów, czy tylko tę perełkę udało Ci się wygrzebać? Dzięki za kawał ultra-przyjemnej lektury!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Angielski gawędziarz to Henry Black, który był pierwszym zachodnim wykonawcą Rakugo. Niedawno wyszła o nim książka "Henry Black: On Stage in Meiji Japan". W latach 80. ukazał się o nim artykuł pt. "The Blue-Eyed Storyteller: Henry Black and His Rakugo Career", dostępny w JSTORze.

      Jeśli chodzi o chirimen-bony, to na archive.org można znaleźć sporo książeczek Hasegawy z serii "Japanese Fairy Tale". Tu jest na ten przykład historia Momotarō: https://archive.org/details/japanesefairytalseser01no01thom. Pewnie są tam również inne wydawnictwa tego typu.

      Usuń